9 leciono (pamoka)

Saluton karaj!

Pasitikrinkite, kaip jums pavyko išversti ankstesnės pamokos sakinius:

1. Ar banginis yra didelis gyvūnas?
Ĉu baleno estas granda besto

2. Ar jis yra rudos spalvos?
Ĉu ĝi estas bruna?

3. Ar banginis yra linksmas?
Ĉu la baleno estas gaja?

4. Ar tu turi banginį?
Ĉu vi havas balenon?

5. Ar banginis gyvena vandenyne?
Ĉu baleno loĝas en oceano?

Išverstuose klausimuose „ĉu“ reiškia klausimą „ar?“.
Kai kalbame apie pasirinkimą iš kelių dalykų, alternatyvą ar galimus kelis variantus (ar, arba), „ar“ verčiame jungtuku „aŭ“:

1. Kato ofte estas sur sofo aŭ sub tablo.             Ofte – dažnai.
2. Ĉu laboras Viktoro aŭ Brigita?
3. Ĉu vi preferas ruĝan aŭ blankan vinon?                    Preferi – teikti pirmenybę.
4. Kiu povas helpi min? Eble vi aŭ via frato?                            Povi – galėti.
5. Vojaĝi al avino eblas per trajno aŭ buso, aŭ per trajno kaj buso.     Vojaĝi – keliauti.

Žinome, kad veiksmažodžių bendratis baigiasi galūne „-i“, o esamojo laiko galūnė yra „-as“.

Veiksmažodžių būtojo laiko galūnė yra „-is“	Veiksmažodžių būsimojo laiko galūnė yra „-os“
Mia frato helpis al mi instali la komputilon.	Mia frato helpos al mi instali la komputilon.
Li havis la nigran katon kaj la blankan katinon.	Li havos la nigran katon kaj la blankan katinon.
Ŝi deklamis la longan poemon.	Ŝi deklamos la longan poemon.

Išvardytus veiksmažodžius įrašykite sakiniuose būtuoju laiku:

Stiri – vairuoti.	Riski – rizikuoti.	Vojaĝi – keliauti.	Kuŝi – gulėti.	Perdi – pamesti.
Ĝoji – džaugtis.	Ridi – juoktis.	Trinki – gerti.	Memori – atsiminti.	Pagi – (už)mokėti

Mia filo _____ aŭton al nia garaĝo.
La nepo vizitis la avinon kaj ŝi _____.
Mi _____ la libron de la biblioteko, certe mi forgesis ĝin en la parko.
Bruna kaj granda kato komforte____ sur la sofo.
Mia kolego vidis komedion en kinejo kaj sendube ____.

Ke – kad

Li ______, ke la biletojn li metis en la libron.
Vi kuris kaj ne vidis la aŭtomobilon? Vi vere ____!
Ĉu vi ____ ruĝan aŭ blankan vinon?
Vi kaj via familio estis en Riga, ĉu ne? Ĉu vi _____ per buso?
Li sendis kvar leterojn kaj ____ kvin eŭrojn, dudek cendojn en la poŝto.

Trinki – gerti nealkoholinius gėrimus arba saikingai alkoholį.
Drinki – gerti alkoholinius gėrimus, siekiant pasigerti.

Išvardytus veiksmažodžius įrašykite sakiniuose būsimuoju laiku:

Sidi – sėdėti.	Decidi – nuspręsti.	Doni – duoti.	Dormi – miegoti.	Montri – rodyti.
Foti – fotografuoti.	Timi – bijoti.	Kuiri – virti.	Voli – norėti.	Kontroli – tikrinti.

Pro – dėl

1. Ĉu vi _____ viziti Ĉinion pro la korona viruso?
2. Advokato havas dekdu klientojn. Mi____ kaj atendos en la atendejo.
3. Ĉu vi ____ la numeron de via telefono al mi?
4. Kiu ____ al turistoj kie estas muzeo pri historio?
5. Mia onklo vojaĝos en Aŭstralio. Li havas modernan telefonon kaj____ kanguruojn kaj koalojn.
6. Kiu ____ trinki kafon?
7. La patro _____ kiu el filoj kun li vojaĝos.
8. Nia instruisto_____ niajn diktantojn.
9. Vi vizitos Londonon. Ĉu vi ___ en hotelo aŭ en domo de amiko?
10. Ni havas freŝajn fruktojn kaj mia patrino ___ kompoton.

Pasitikrinkite ar teisingai parinkote galininko galūnę „-n“ ankstesnėje pamokoje:

1. Vi sendas longan leteron.
2. Viro metas libron en ŝrankon.
3. En skatolo estas granda ĉokolado.
4. Mia frato kaj lia amikino dancas valson.
5. La onklo iras en bibliotekon Išmokite savaitės dienų pavadinimus:

Ar pamenate vaikišką mįslę, kurioje prašoma išvardyti penkias savaitės dienas neištariant jų pavadinimų: pirmadienis, antradienis, trečiadienis ir t.t.? Kitoje pamokėlėje išmoksime esperantiškai pasakyti tas penkias dienas, mėnesių pavadinimus, pasakyti datą ir laiką.

Ĝis la deka leciono!

Gražina Opulskienė ir Aida Čižikaitė