La 30-a leciono (pamoka)

Saluton karaj!

Bonvolu kontroli, ĉu vi bone tradukis al la litova lingvo:

Dank' al Dio sonas mia kanto            Dėkui dievui – skamba mano daina
Dank' al voĉo mi ne estas muta,         Dėl balso aš nesu nebylus,
Sed dank' al bela Esperanto               Bet dėl gražios esperanto kalbos
Mi parolas kun la mondo tuta .           Aš kalbuosi su visu pasauliu.

Bonvolu kontroli, ĉu vi bone dispartigis kaj tradukis la vortojn al la litova lingvo:

Ventkapulino	Vent-kap-ul-in-o	Vėjavaikė (vento – vėjas, kapo – galva)
Ĉefenirejo	Ĉef-en-ir-ej-o	Pagrindinis įėjimas (ĉefo – pagrindinis veikėjas, viršininkas, en – vidun, iri –eiti, ejo – patalpa)
Plenplena	Plen-plen-a	Pilnutėlis(-ė), pilnut pilnutėlis (plena – pilnas)
Mansaketo	Man-sak-et-o	Rankinė (mano – ranka, sako – maišas, eta – mažas)
Grizhara	Griz-har-a	Žilaplaukis(ė) (griza – pilka, haro – plaukas)
Eksterlandano	Ekster-land-an-o	Užsienietis(ė) (ekster – už, lauke, išorėje, lando – šalis, ano – narys)
Direbla	Dir-ebl-a	Pasakomas (diri – sakyti, ebla – galimas(a)
Plejparte	Ple-jpart-e	Daugiausia (plej – daugiausia, žymi aukščiausią laipsnį, parto – dalis)
Unuopulo	Unu-op-ul-o	Vienišius(ė) (unu – vienas, op – žymi kuopinį skaitvardį, ulo – žymi individą su tam tikra ypatybe)
Bacilofobio	Bacilo-fobi-o	Bacilų baimė (bacilo – bacila, fobio – baimė)
Imundeficito	Imun-deficit-o	Imuniteto trūkumas (imuna – atsparus, deficito – trūkumas)
Fremdulo	Fremd-ul-o	Svetimasis(oji) (fremda –svetimas, ulo – žymi individą su tam tikra ypatybe)
Vortludo	Vort-lud-o	Žodžių žaismas (vorto – žodis, ludo – žaidimas), kalambūras

LA ĈOKOLADA BISKVITO (2)
Sten Johansson

Tre kontenta pri mi mem mi rimarkis, ke estas tempo iri al la estonta laborejo por renkonti la estron. Facile mi trovis la oficejon, kie mi devis atendi ankoraŭ dek minutojn antaŭ la pordo de la klinikestro.
Mi mallaŭte ekzercis prononci lian nomon, kiu estas de fremda origino. Fine mi povis iri en lian ĉambron. Li mem ankoraŭ ne alvenis, kaj mi eksidis sur sofon.
Faldante mian mantelon sur la genuojn mi konstatis, ke el ĝia granda poŝo falis io – ĉokolada biskvito! Evidente ĝi estis la mia, do la sola kiun mi aĉetis, kiu neatentite glitis en la poŝon, kiam mi portis mian kafon al la tablo.
Ĝuste tiam venis la klinikestro, grizhara enmigrinto, ŝajne ankoraŭ bedaŭranta siajn du ĉokoladajn biskvitojn, el kiuj li povis gustumi nur unu solan mordaĵon…

Bonvolu kombini la frazojn laŭ la teksto „Ĉokolada biskvito“.

1. Mi estis tre kontenta pri mi mem…	1. …ankoraŭ dek minutojn.
2. Mi devis atendi estron…	2. …el granda poŝo de la mantelo falis biskvito.
3. Atendante mi ekzercis prononci…	3. …kies biskvitojn mi formanĝis.
4. Dum mi faldis mian mantelon…	4. …sed jam devis iri por renkonti estron.
5. La nova ĉefo estis eksterlandano…	5. …la fremdlingvan nomon de la estro.

Rimarki – pastebėti.
Ekzerci – treniruotis, bandyti, repetuoti.
Prononci – (iš)tarti.
Origino – kilmė.
Faldi – lankstyti.
Poŝo – kišenė.
Evidenta – akivaizdus.
Sola – vienas, vienintelis.
Gliti – (iš)slysti.
Ĝusta – tikslus.
Bedaŭri – gailėtis, apgailestauti.

LABORILOJ – DARBO ĮRANKIAI

Priesaga „-id-“ reiškia palikuonį, vaiką, įpėdinį. Dažniausiai priesaga naudojama kalbant apie gyvūnus ir reiškia jauną, nesubrendusį gyvūną.

○ Bovo → bovido = jautis → veršiukas.
○ Koko → kokido = gaidys → viščiukas.
○ Hundo → hundido = šuo → šuniukas.
○ Rano → ranido = varlė → varliukas.

Prisiminkite, kad kalbant apie mažą gyvūną naudojame priesagą „-et-“:
Hundeto – mažas šuniukas, bet nebūtinai jaunas šuniukas, nes jaunas šunytis yra hundido.
Kateto – mažas katinėlis, bet gal tik tokios veislės, nes jaunas katiniukas yra katido.

Kalbant apie žmones, priesaga „-id-“ rodo palikuonį, nepriklausomai nuo jo amžiaus. Dažniausiai ši priesaga naudojama kalbant apie titulus ir istorinius vardus.

○ Princo → princido = infano de princo.
○ Grafo → grafido = infano de grafo.
○ Gedimino → Gediminidoj = dinastio fondita de grandduko Gediminas.

Bonvolu traduki al esperanto uzante la sufikson „-id-“:

1. (Jaunas) arkliukas bėga per mišką.
2. Veršiukas yra sveikas ir žvalus.
3. Ančiukai mėgsta plaukioti ežerėlyje.
4. Ėriukai yra labai simpatiški ir mėgsta šviežią žolę.
5.Tigriukai žaidžia šalia mamos tigrės.

Naĝi – plaukti.

Kitoje pamokėlėje išmoksime galūnę „-us“, skaitysime tekstą „Kaserolo“, išmoksime naujų žodžių, susijusių su tema „Skyrybos ženklai“.

Gražina Opulskienė ir Aida Čižikaitė