La 28-a leciono (pamoka)

Saluton karaj!

Bonvolu kontroli, ĉu vi elektis taŭgajn finojn por la frazoj.

1. La juĝisto demandis la riĉulon ĉu certe en la sako estis 80 moneroj.
2. La juĝisto diris, ke li kredas riĉulon, ĉar tiu riĉulo estis estimata en la socio.
3. La sakon kun mono ricevis malriĉulo, ĉar juĝisto decidis, ke riĉulo perdis ne tiun, sed alian sakon.

Bonvolu kontroli, ĉu vi enskribis la taŭgan vorton en la frazoj:

1. Ni hieraŭ dissendis elektronikajn leterojn kun la informoj pri ŝanĝoj de la programo.
2. Atentu kara, ne disŝiru tiun gravan dokumenton!
3. Mia maljuna onklo ĉiun matenon kontraŭ kelkaj eŭroj disvendas fruktojn de sia ĝardeno.
4. Post kongreso la partoprenantoj disveturis al siaj landoj.
5. Junuloj morgaŭ vespere disdonos reklamajn foliojn en la ĉefa strato de la urbo.

DE kaj DA

Prielinksnis „da“ rodo kiekybę ir atitinka kilmininko linksnį.

• Unu kilogramo da pano – kilogramas duonos.
• Litro da lakto – litras pieno.
• Iom da manĝo – truputis valgio.
• Amaso da komencantoj – daugybė pradedančiųjų.
• Skatoleto da rizo – dėžutė ryžių.

Bonvolu traduki al la litova lingvo.
• Du miloj da eŭroj.
• Kulero da sukero.
• Multe da problemoj.
• Tiom da feliĉo.
• Miliono da loĝantoj.

Kalbant apie talpas prielinksnis „da“ rodo kiekybę („botelo da vino“ – vyno butelis), o prielinksnis „de“, kad kalbama apie tam tikrą talpą, skirtą gėrimams (botelo de vino – butelis vynui, butelis nuo vyno).

Bonvolu traduki al esperanto:
1. Duokite, prašau, du puodelius kavos.
2. Nupirk 200 g sviesto ir 3 litrus pieno, prašau.
3. Kur tu dedi taures vynui?
4. Spintelėje rasi truputį duonos ir sūrio.
5. Nusipirkau puoduką kavai su užrašu „Esperanto – kalba visiems“.

La salatbovlo kaj la kafo

Kiam vi pensas ke la taskoj estas tro multaj por la 24 horoj de la tago, rememoru pri la salatbovlo … kaj la kafo… Profesoro pri filozofio, antaŭ siaj studentoj, havis kelkajn strangajn objektojn sur sia tablo.
Komence de la kurso, sen paroli, li prenis grandan travideblan salatbovlon; li plenigis ĝin per golfpilketoj. Poste li demandis siajn studentojn ĉu la bovlo estas plena. Ili jesis.
Poste la profesoro prenis skatolon da ŝtonetoj kaj verŝis ilin en la bovlon kiu estis plena je golfpilketoj. Li iomete skuis ĝin. La ŝtonetoj ruliĝis kaj plenigis la malplenajn lokojn inter la pilketoj. Li redemandis ĉu la salatbovlo estas plena. Ĉiuj, denove jese respondis.
Poste la profesoro prenis skatolon plenan je fajna sablo kaj verŝis la enhavon en la bovlon. Tute nature, la sableroj moviĝis en ĉiujn interspacojn inter la ŝtonetoj. Li ankoraŭ foje demandis ĉu la salatbovlo estas plena. La studentoj, unuvoĉe, respondis „jes“.
Fine la profesoro elprenis de sub la tablo du tasojn da kafo kaj verŝis la kafon en la bovlon. La kafo malaperis, sorbita, inter la sableroj. La studentoj ridis!
Nun, diris la profesoro, kiam la rido malkreskis, mi proponas rigardi tiun salatbovlon kvazaŭ ĝi estus via vivo, nuntempa kaj venonta.
La golfpilkoj estas la gravaj aferoj: viaj infanoj, via partnero, via sano, via religio, viaj amikoj, viaj pasioj, profesiaj aŭ ne… Estas la aferoj per kiuj, se ĉio alia devus malaperi, sufiĉos plenigi vian vivon.
La ŝtonetoj estas la aliaj gravaj aferoj: via laboro, via hejmo, via veturilo, via ĝardeno k. t. p. La sablo reprezentas ĉion ceteran: la malgrandajn aferojn. Se vi, unue, verŝas la sablon en la bovlon, vi poste ne povos enmeti la ŝtonetojn kaj eĉ malpli la golfpilketojn! Same estas dum la vivo: se vi unue pasigas ĉiun vian tempon aŭ se vi uzas ĉiun vian energion por la malgrandaj aferoj, vi neniam trovos lokon por la aferoj por vi gravaj.
Atentu pri la aferoj, kiuj estas esencaj por via feliĉo kaj por tiu de viaj kunuloj. Ludu kun viaj infanoj; prenu tempon havi kuracistajn kontrolojn; iru kun via partnero vespermanĝi aŭ vidi teatraĵon… Ne timu, ke ne restos tempo por ordigi la hejmon, forpreni la malbonajn herbojn k. t. p.
Unue zorgu pri la golfpilkoj, la aferoj kiuj vere gravas. Difinu la prioritatojn, la ceteraj aferoj estas nur sablo. Studentino levis la manon kaj demandis kio estis la du tasoj da kafo. La profesoro ridetis. Mi estas kontenta ĉar vi demandis. Tiuj tasoj simple montras ke, kiom ajn via vivo estas plena per laboro kaj kiom ajn vi estas okupata, estos ĉiam sufiĉe da tempo por kafumi kun amiko.

1. Kion profesoro entute metis en la bovlon?
2. Kion simbolas la golfpilketoj?
3. Kion signifas la ŝtonetoj?
4. Kian rolon ludas la sablo?
5. Kian flankon de la vivo substrekas kafo en la bovlo?
6. Kiu de tiuj elementoj nun plej gravas por via vivo?

K. t. p. – kaj tiel plu… – Ir taip toliau…
Tariame „ko-to-po“, nes priebalsių pavadinimai turi galūnę „-o“.

Tasko – užduotis.
Stranga – keistas.
Preni – imti.
Travidebla – permatomas/a.
Golfo – golfas.
Verŝi – pilti.
Skui – kratyti, purtyti.
Ruli – ridenti.
Fajna – švelnus, delikatus.
Fojo – kartas.
Enhavo – turinys.
Spaco – erdvė.
Demando – klausimas.
Voĉo – balsas.
Sorbi –- sugerti.
Kreski – augti.
Kvazaŭ – tarsi.
Infano – vaikas.
Pasio – aistra.
Afero – reikalas.
Aperi – pasirodyti, atsirasti.
Sufiĉa – pakankama.
Cetere – visa kita, tarp kitko.
Atento – dėmesys.
Esenco – esmė.
Kunulo – artimasis, sugyventinis.
Zorgo – rūpestis.
Levi – kelti.
Kontenta – patenkintas/a.
Simpla – paprastas/a.
Okupi –užimti.

FESTOJ – ŠVENTĖS

Kitoje pamokėlėje sužinosime kada esperanto kalboje naudojame apostrofą, skaitysime istoriją „Ĉokolada biskvito“, išmoksime naujų žodžių, susijusių su tema „Gamta ir kraštovaizdis“.

Gražina Opulskienė ir Aida Čižikaitė