La 26-a leciono (pamoka)

Saluton karaj!

Bonvolu kontroli, ĉu vi bone elektis la respondojn.

1. La muso timis loĝi en la domo kie estis la muskaptilo.	Jes tio estas vero.
2. Entute la muso vizitis sep bestojn kaj nur unu besto helpis ĝin.	Ne, tio ne estas vero.
3. La kokino volis helpi al la muso, sed ne havis tempon.	Ne, tio ne estas vero.
4. La porkon problemo de la muso ne interesis.	Jes tio estas vero.
5. La bovino pensis, ke la muso malsanas, ĉar besteto estis pala.	Jes tio estas vero.
6. La bovino decidis ne helpi al la muso, ĉar opiniis, ke porko helpos.	Ne, tio ne estas vero.
7. La muso opiniis, ke en kaptilo estas alia muso kaj volis helpi ĝin.	Jes tio estas vero.
8. En kaptilo estis danĝera serpento kiu atakis la dommastrinon.	Jes tio estas vero.
9. La dommastino post hospitalo estis tute sana kaj energia.	Ne, tio ne estas vero.
10. La dommastro mortigis kokinon kaj porkon por kuraci la edzinon.	Jes tio estas vero.

Bonvolu kontroli, ĉu vi bone tradukis al la litova lingvo.
• Miskorekti – neteisingai, blogai ištaisyti.
• Misuzi – išnaudoti arba netinkamai naudoti.
• Misformi – blogai, neteisingai suformuoti.

Sako da arĝentaj moneroj. (1)
Unue aperis en El Popola Ĉinio 1991/5, p. 39

Akuzi – kaltinti.
Arĝento – sidabras.
Aŭdi – girdėti.
Daŭri – tęstis.
Devi – privalėti.
Fojo – kartas.
Greno – grūdai, javai.
Haki – kirsti, kapoti.
Honesta – doras.
Juĝi – teisti.
Justa – teisingas.
Kaŝi – slėpti.
Ligno – malkos, mediena.
Monero – moneta.
Monto – kalnas.
Moŝto – didenybė.
Oleo – aliejus
Popolo – liaudis.
Preni – (pa)imti.
Rekompensi – at(si)lyginti.
Respekto – pagarba.
Sako – maišas.
Sata – sotus.
Ŝteli – vogti.
Teni – laikyti.
Terura – baisus.
Trovi – rasti.
Viando – mėsa.
Vivi – gyventi.

Iun tagon, malriĉulo iris sur monton por haki brullignon. Survoje li trovis sakon. Malferminte ĝin, li vidis dekojn da arĝentaj moneroj ene. La malriĉulo tre ĝojis, ke kontraŭ la mono li povos aĉeti multe da greno por siaj malsataj infanoj. „Sed la perdinto estas en granda maltrankvilo,“ pensis en si la malriĉulo. Li kaŝis la sakon kaj daŭrigis la iradon.
En la sekvanta tago li aŭdis, ke la perdinto estas fama riĉulo. Kutime, la trovinto devas ricevi dekonon de la trovaĵo kiel rekompencon. La bonkora malriĉulo venis al la riĉulo kaj redonis al li la sakon kun arĝentaj moneroj, dirante: „Jen viaj moneroj.“
La riĉulo transprenis la sakon, foje refoje kalkulis la monerojn kaj diris al la malriĉulo: „Ho mia bonulo, la sako estas mia, sed malmultiĝis la moneroj en ĝi. Mi havis 80 monerojn en la sako, sed nun restas nur 60. Sendube, vi ŝtelis la 20 monerojn. Nun vi ŝuldas al mi 12 monerojn, se mi dekalkulas la 8, kiujn mi devas doni al vi kiel rekompencon. Redonu al mi 12 monerojn, alie mi akuzos vin.“
La malriĉulo teruriĝis. Kion fari? Li devis iri al juĝejo kune kun la riĉulo. La juĝisto, justama kaj honesta, ĝuis grandan respekton de la popolo. „Via juĝista moŝto, mi iris sur monton por haki brullignon kaj trovis survoje la sakon. Mi kaŝis ĝin kaj eĉ unu moneron ne prenis el ĝi.“
„Via sinjora moŝto, li mensogas. Mi havis 80 monerojn en la sako, sed nun restas nur 60. Se ne li, kiu do povis preni el la sako la 20 monerojn?“ diris la riĉulo. La juĝisto demandis la malriĉulon: „Ĉu vi ne pensis, ke kun tia monsumo vi povos vivi bone?“
„Jes, mi pensis. Mi vivtenas mian edzinon kaj ses infanojn sole per vendado de brulligno. Kontraŭ tiuj moneroj mi povos aĉeti oleon, rizon, fiŝon kaj viandon. Sed mi pensis ankaŭ, ke mi ne devas uzi la monon, ĉar ĝi ne estas mia.“
Bonvolu kombini la komencojn de la frazoj kun la justaj finoj.

1. Malferminte la sakon la malriĉulo trovis…	1. … kaj rekalkulis la monerojn.
2. Li kaŝis la sakon kaj…	2. … kun la riĉulo.
3. En la sekvanta tago li aŭdis, ke…	3. … sole per vendado de brulligno.
4. La riĉulo transprenis la sakon…	4. … daŭrigis la iradon.
5. Riĉulo diris, ke li havis 80 monerojn, sed…	5. … ĝuis grandan respekton de la popolo.
6. Li devis iri al juĝejo…	6. … dekojn da arĝentaj moneroj.
7. La juĝisto, justama kaj honesta…	7. …li ne povas uzi monon, kiu ne estas lia.
8. La juĝisto demandis la malriĉulon ĉu li…	8. … nun en sako restas nur 60 da ili.
9. La malriĉulo diris, ke li vivtenas familion…	9. … ne pensis, ke povus ne redoni la monon.
10. La malriĉulo pensis ankaŭ, ke …	10. .. .la perdinto estas fama riĉulo.

Priesaga „-er-“ reiškia smulkią sudėtinę dalelę.

Mono – monero –moneta.
Programo –programero – programos dalis.
Pano – panero – duonos trupinys.

Sukurkite esperantiškus žodžius:
Sablo –smėlis, smiltelė – ?
Neĝo –sniegas, snaigė – ?
Ĉeno – grandinė, grandis –?

KOMPUTILO – KOMPIUTERIS

Kiekvieno žodžio su priesaga „-um-“ reikšmę tenka išmokti. Štai keletas dažniausiai sutinkamų žodžių.

Aerumi – vėdinti.	Pendumi – (pa)karti.
Malvarmumi – peršalti.	Sapumi – muilinti.
Okulumi – flirtuoti, vylingai žvelgti.	Kafumi – bendrauti geriant kavą.

Traduku la vortojn al la litova lingvo.
Skliausteliuose pažymėta, kurioje pamokėlėje išmokome šaknyje esantį žodį.
Brakumi (13) –
Kolumo (13) –
Gustumi (25) –

Kitoje pamokėlėje išmoksime priešdėlį „dis-“ toliau skaitysime pasaką „Sako de la arĝentaj moneroj“, išmoksime naujų žodžių, susijusių su „Sporto“ tema.

Gražina Opulskienė ir Aida Čižikaitė