La 24-a leciono (pamoka)

Saluton karaj!

Bonvolu kontroli, ĉu vi bone tradukis al esperanto.

1. Antanas turi obuolį. Jis valgo savo obuolį. – Antanas havas pomon. Li manĝas sian pomon.
2. Jonas neturi obuolio. Jis valgo jo (Antano) obuolį. – Jonas ne havas pomon. Li manĝas lian pomon.
3. Aš noriu savo vietos prie stalo. – Mi volas mian lokon ĉe la tablo.
4. Jos nori jų (ne savo) knygų. – Ili volas iliajn librojn.
5. Ar tu ieškai savo skėčio? – Ĉu vi serĉas vian ombrelon?
6. Jis ieško savo brolio. – Li serĉas sian fraton.
7. Niekas neužmiršta savo pirmosios meilės. – Neniu forgesas sian unuan amon.

Bonvolu kontroli, ĉu vi bone tradukis al la litova lingvo.

1. Lia onklo estas fiŝkaptisto kaj laboras en granda ŝipego. – Jo dėdė yra žvejys ir dirba didžiuliame laive.
2. Mi vidas du fiŝkaptantojn ĉe la rivero – Aš matau du žmones, žvejojančius prie upės.
3. Viro, kiu gardas nokte fabrikon, estas gardisto, – Vyras, kuris naktį saugo fabriką, yra sargas.
4. Ŝi havas kaj gardas la malnovajn fotojn de familio, do ŝi estas gardantino. – Ji turi ir saugo senas šeimos nuotraukas, taigi ji yra saugotoja.

Jei iki šiol mokėtės visas pamokėles, nesunku bus suprasti pirmąją pasakos apie peliuką dalį. Jei neprisimenate žodžio, visada jums padės google vertėjas. Atkreipkite dėmesį į priešdėlius, priesagas ir, jei žodžio nesuprantate, iš karto, paieškokite žodžio šaknies. Jau pasakos pavadinime žodis „mus-kapt- il-o“ sudėtas iš kelių elementų: muso – pelė, kapti – gaudyti, stverti, priesaga -il– reiškia įrankį, o galūnė -o – daiktavardžio vienaskaitos vardininko linksnį.
Rekomenduojame pasaką versti raštu.

La muskaptilo (1)
El la LERNILOTEKO; Aŭtoro – Klaŭdjo Ediĵanjo

Antaŭ longe, en kampara domo, vivis eta muso tute trankvile. Iam ĝi trovis muskaptilon en ĉambro de la loĝejo, kaj pro tio, ĝi pli kaj pli maltrankviliĝis. Ĝi pensis: mi iros al aliaj bestoj kaj mi petos, ke ili helpu min. Tiam, la muso kuris en la korton kaj ekkriis:
– Sinjorino kokino! Sinjorino kokino!
La kokino respondis:
– Jen mi, sinjoro muso. Kion vi deziras?
Kaj la muso:
– En la domo mi trovis kaptilon. Do, ni troviĝas en danĝero.
– Ĉu ni? Ni, tute ne! – respondas la kokino, – mi ĉiam vivis kaj vivas ekster la domo. Do, laŭ mia penso, la problemo ne ekzistas.
– Diable! – diris al si la muso, – kion mi faru? Mi havas ideon: mi iru al la porko, jes, ĝi povos helpi min, ĝi ne havas kialon por rifuzi mian peton… Kaj en la porkejo:
– Sinjoro porko, la posedantoj aĉetis muskaptilon. Kion ni devas fari? Ili endanĝerigas nin.
Kaj la porko diris:
– Pri tio mi ne zorgas. Kiu troviĝas en danĝero estas vi… mi estas sufiĉe granda kaj ne timas muskaptilon.
Senhelpa, la muso pluiris malĝoje kaj kiam ĝi pasis apud la bovejo, la bovino ekparolis:
– Kio okazis al vi, kara muso? Vi estas pala kaj aspektas maltrankvila, ĉu vi estas malsana?
– Mi havas zorgojn – respondis la besteto – Mi trovis muskaptilon, kio povas ĝeni nin kaj…
Sed la bovino interrompis ĝin:
– Tio ne estas grava por mi, muskaptilo eĉ ne „tiklas“ min!
Kaj la muso sentis sin mizera. Ĝi pensis: ekde nun, mi dietos, kaj mi planos la paŝojn por ke mi ne enkaptiĝu.

Bonvolu respondi al la demandoj.
1. Kion trovis la muso en la loĝĉambro?
2. Kial la muso ekmaltrankviliĝis?
3. Kion ĝi decidis?
4. Kiun la besteto vizitis unue?
5. Kion respondis la porko?
6. Kiu estis la dua vizitita besto?
7. Kion al muso respondis la bovino?
8. Kiel sentis sin muso?

Trankvila – ramus.
Korto – kiemas.
Diable – po velnių.
Fari – veikti, daryti.
Kialo –priežastis.
Rifuzi – atmesti, atsisakyti.
Zorgi – rūpintis, prižiūrėti.
Sufiĉe – pakankamai.
Pala – blyškus, išbalęs.
Kialo –priežastis.
Rompi – laužyti, daužyti
Grava – svarbus.
Tikli – kutenti.
Mizera – vargana.
Paŝo – žingsnis.
Dieto – dieta.

ĜARDENAJ FLOROJ – DARŽELIO GĖLĖS

Perskaitykite pavyzdžius ir suprasite, ką rodo priesaga „-aĉ-“:

• Domo – namas, domaĉo – lūšna.
• Papero – popierius, paperaĉo – popiergalis.
• Bubo – berniūkštis, bubaĉo – vaikėzas.

Bonvolu traduki al la litova lingvo:
Ĉevalaĉo, vestaĉo, virinaĉo, aĉulo, hundaĉo.

Priesaga „-aĉ-“ rodo pasibjaurėjimą, blogą daikto būklę, fizinį – išorinį nepatrauklumą, o vidinį, moralinį nepatrauklumą rodo priešdėlis „fi-“..

• Fiago – blogas poelgis.
• Fiulo – sukĉius, negarbingas žmogus, niekšas.
• Fifama – žinomas, pagarsėjęs netinkamu, nedoru elgesiu.

„Fi-“ reiškia labiau kalbančiojo požiūrį, o „-aĉ“ objektyviai rodo, netinkamumą ar blogą kokybę.

Kitoje pamokėlėje išmoksime priešdėlį „mis-“ toliau skaitysime pasakėlę „Muskaptilo“, išmoksime naujų žodžių, susijusių su tema „Mieste“.

Gražina Opulskienė ir Aida Čižikaitė